Güvenpark

1930s

1940s

1950s

1960s

1970s

1980s

1939 1952 1970 1977 2014

1925 yılından sonra Yenişehir’deki “derebeyi şatolarını” andıran villalar birbiri ardına yükselirken, buradaki sosyal hayat gitgide şekillenmiş. Ankaralılar, Kızılay binasının hemen önündeki Kızılay Parkı’nda bir araya gelmeye başlamışlardı. Kentin gitgide önem kazanan bu noktasındaki en dikkat çekici kamusal alan olan Kızılay Parkı yerini bir süre sonra tam karşıda inşa edilmekte olan Güvenpark’a bırakacaktı. Jansen planında bir üçgen şeklinde konumlandırılan vekaletler mahallesi bölgesinin Sıhhiye-Ulus’a bakacak olan dar ucunda bir park olması öngörülmüştü (Can Ertuna, 2005).

Avusturyalı mimar Holzmeister tarafından Sıhhiye-Ulus yönündeki üçgen formlu vekaletler mahallesinin bir ucunda yapılacak olan parkta büyük bir anıtın yapımını da üstlenmişti. Aslında burası için bir anıt yapılması uzun zamandır gündemdeydi. 2 Aralık 1929 tarihli Hakimiyet-i Milliye gazetesi Yenişehir’deki havuz başında bir “zabıta abidesi” yapılacağını yazıyordu. “sükun ve saadet” içinde yaşayan aile, etrafını çevreleyen ve onları kötülüklerden koruyan jandarma kuvvetleri ile birlikte betimlenecekti. Holzmeister, bu anıtın tasarımı için Avusturyalı ünlü heykeltıraş Anton Hanak’ı bu projeye davet etti. Proje Hanak’a önerildiğinde anıtta betimlenmesi istenen tema “polis ve jandarma”ydı. Holzmeister, bu parkın merkezinde “polis ve jandarmanın” devletin pekiştirilmesinde oynadıkları rolü göz önüne serecek ve vazifeleri uğruna canlarını feda eden yeni kuvvetleri ve vazifesini ifa eden Mustafa Kemal’i halka yakınlaştıracak bir anıt yapmayı düşünüyordu. (Can Ertuna, 2005)

Yücel Uybadin Planı’nda öngörülemeyen merkez oluşumu, süreç içinde yol genişletme, kaldırım daraltma, yol kotu düşürme, ağaç sökme biçimindeki operasyonlarla bulvarın fiziksel olarak değişmesine ve kamusal anlamını kaybetmesine yol açmıştır. 1968 yılında onaylanan bölge kat nizamı ile bulvarın her iki yanında konut parselleri üzerinde kat yükseklikleri 7-8 kata çıkarılmıştır. Bu değişimlerle eş zamanlı olarak Güvenpark’ın önemli bir bölümü otobüs durağı haline gelmiş, toplu taşım yerine enformel taksi-dolmuş ulaşımı nedeniyle daha sonra bu alana dolmuş durakları eklenmiştir (Vardar, 1989).

----------------------------------------------------------------------------------

RÖPORTAJLAR

Özgür Ecevit*

60’lı 70’li yılarda kentli kullanıyor muydu şehir içindeki peyzajı?

Artık Güvenpark da değişti. Önceden daha çok yeşil alan olarak kullanılıyordu. Gidip oturuyordunuz. Benim çocukluğumda da resimler falan çektirirdi insanlar orda. Ama orası çok ufak bir parktır. Sonradan biraz büyüttüler gerçi de, öyle çok içinde dolaşılacak falan bir park değil. Park dediğim zaman ben Münih teki İngiliz bahçesi gibi düşünüyorum. Yürüdüğünde iki saat boyunca yürüyebileceğin bir yer olarak görüyorum

Güvenpark da önceden daha büyük bir alana yayılıyormuş. Gitgide yeşili küçülmüş.

Tabi, o bakanlığa kadar gidiyordu. Çok büyüktü. Durmadan yediler onu. Başbakanlık dahil hepsi ucundan biraz yedi. Şimdi parklıktan da çıktı. Hiç geceleyin gördünüz mü orayı? Sanki bir elektrikli fenerler toplantısı. Her tarafta o kadar çok elektrikli lamba var ki, çok fazla… Her 5 metrede bir tane lamba dikmişler. Artık keyfi de kalmadı orada yürümenin. Ben orada yürüyüp ne yapayım? Eskiden gidip otururdum, çizim yapardım, şimdi o kadar tatsız ki. Park halinden çıkmış durumda. Havuzların fıskiyelerini çalıştırıyorlar, o da belediye kendine reklam yapıyor. Yeşil ile ilişkimiz çok eksik.

*Serbest Mimar, Görüşme: 15.10.2014

---------------------------------------------------------------

Sönmez Başköylü*

Kızılay avm yapılmadan önce orada küçük bir bina vardı. Karşısı Güvenpark. Diğer tarafı da ele geçirdiler halbuki Güvenpark’ın ekstrası da bu tarafta olsaydı, çok daha şık olacaktı. O minibüslerden dolayı orayı yaya bölgesi yapamadık. Valilik evi, kütüphaneyi falan da katıp yaya bölgesi yapacaktık. Ama bizim amacımız, metroyu tamamlayıp toplu taşımı tamamen sağlamak ve sonrasında tüm kızılayı yaya bölgesi yapmaktı. İnsanlar, rahat rahat gezsinler dolaşsınlar… ama yapamadık. Biz bizden öncekilerin projelerini çok devam ettirip çok park açtık, hiç gocunmadık ama bunlar yapmadılar.

*Park ve Bahçeler Müdür Yardımcısı 1979-1982? Görüşme: 10.11.2014